Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.podatki.gov.pl) zamieszczono informację dla przedsiębiorców, dotyczącą podstawowych konsekwencji na gruncie VAT bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (dalej: Zjednoczonego Królestwa) z Unii Europejskiej, czyli tzw. "twardego" Brexitu. Bezumowne wyjście z UE spowodowałoby, że w relacjach UE ze Zjednoczonym Królestwem nie zostałby wprowadzony okres przejściowy, obejmujący m.in. czasowe utrzymanie obecnego stanu prawnego w zakresie opodatkowania VAT transakcji dostaw towarów i świadczenia usług pomiędzy podmiotami unijnymi (np. polskimi) a brytyjskimi. Konsekwencje twardego Brexitu:
1) zmiany zasad opodatkowania VAT dostaw towarów między Polską a Zjednoczonym Królestwem – przepisy dotyczące dostaw i przemieszczeń towarów dokonywanych pomiędzy państwami UE nie będą miały zastosowania do obrotu towarowego między państwami członkowskimi a Zjednoczonym Królestwem, które stanie się państwem trzecim; w konsekwencji w relacjach pomiędzy UE i Zjednoczonym Królestwem nie będą występować takie transakcje, jak WDT, WNT oraz sprzedaż wysyłkowa; dostawy i przemieszczenia towarów między Polską a Zjednoczonym Królestwem będą podlegały przepisom odnoszącym się do eksportu i importu towarów;
2) zmiany zasad opodatkowania VAT świadczenia usług między Polską a Zjednoczonym Królestwem – w przypadku większości usług wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE nie będzie powodować zmiany w zakresie miejsca opodatkowania usług świadczonych na rzecz podmiotów brytyjskich (podatników bądź konsumentów); jednak w przypadku wykonywania niektórych usług wymóg traktowania Zjednoczonego Królestwa jako terytorium państwa trzeciego (nie zaś państwa członkowskiego UE) może prowadzić do zmiany miejsca ich opodatkowania (przypomnijmy, że świadczenie usług wymienionych w art. 28l ustawy o VAT – np. sprzedaż praw lub udzielanie licencji i sublicencji, usługi reklamy, usługi doradcze, prawnicze, księgowe, usługi tłumaczeń – na rzecz konsumentów zlokalizowanych poza terytorium UE – podlega opodatkowaniu w kraju, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, czyli na terytorium państwa trzeciego; natomiast gdy te same usługi są świadczone na rzecz konsumentów z UE, miejsce świadczenia jest ustalane według zasady ogólnej, czyli zasadniczo jest to państwo, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej; wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE spowoduje zatem, że w przypadku świadczenia ww. usług dla konsumentów miejsce opodatkowania ulegnie zmianie, gdyż nie będą już one opodatkowane w Polsce, lecz w Zjednoczonym Królestwie);
3) zmiany dotyczące procedury Mini One Stop Shop (MOSS) oraz progu dla usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych – podatnicy wykonujący usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne na rzecz konsumentów brytyjskich utracą możliwość korzystania z ułatwienia w postaci progu dla tych usług w wysokości 42.000 zł, o którym mowa w art. 28k ust. 2 ustawy o VAT (ułatwienie to pozwala na rozliczanie w Polsce VAT od takich usług według reguł obowiązujących dla transakcji krajowych); świadczenie ww. usług na rzecz brytyjskich podmiotów niebędących podatnikami będzie podlegało opodatkowaniu w Zjednoczonym Królestwie; VAT z tytułu takich usług nie będzie mógł zostać zadeklarowany i rozliczony w uproszczony sposób za pośrednictwem MOSS w państwie siedziby (identyfikacji) unijnego podatnika (np. w Polsce), co oznacza, że podatnik świadczący takie usługi będzie obowiązany do zapłaty VAT bezpośrednio w Zjednoczonym Królestwie, jak również do dopełnienia obowiązujących tam wymogów w zakresie rejestracji, deklarowania i sprawozdawczości na potrzeby VAT;
4) obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego w Polsce przez podmioty ze Zjednoczonego Królestwa – przedsiębiorca ze Zjednoczonego Królestwa będzie miał obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, jeżeli będzie łącznie spełniał warunki wskazane w art. 18a ust. 1 ustawy o VAT (będzie podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, tj. wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, nie będzie posiadał siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski lub innego państwa UE, będzie miał obowiązek zarejestrowania się w Polsce jako podatnik VAT czynny); MF podkreśliło, że obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego w Polsce będzie dotyczył także przedsiębiorców, którzy już obecnie są zarejestrowani w Polsce jako czynni podatnicy VAT;
5) zmiany dotyczące zwrotu VAT podmiotom zagranicznym (procedura VAT-Refund)
a) zwrot VAT podatnikom mającym siedzibę w Zjednoczonym Królestwie składającym w Polsce wnioski o zwrot VAT w procedurze VAT-Refund – brytyjscy podatnicy nie będą mogli składać wniosku o zwrot VAT zapłacony w Polsce w formie elektronicznej zgodnie z dyrektywą 2008/9/WE, lecz będą musieli ubiegać się o taki zwrot zgodnie z trzynastą dyrektywą Rady 86/560/EWG (wniosek o zwrot VAT zapłaconego w Polsce powinien być złożony w formie papierowej do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście; nie będzie możliwości monitorowania procesu obsługi takiego wniosku za pośrednictwem elektronicznego systemu;
MF podkreśliło, że zwrot VAT w Polsce podmiotom ze Zjednoczonego Królestwa będzie przysługiwał pod warunkiem spełnienia przez to państwo zasady wzajemności w zakresie zwrotu VAT);
b) zwrot VAT w procedurze VAT-Refund zapłaconego w Zjednoczonym Królestwie przez polskich podatników VAT będzie podlegał regulacjom w zakresie procedury VAT-Refund obowiązującym w tym kraju (wnioski te nie będą mogły być składane, jak dotychczas, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika);
6) zmiany dotyczące zwrotu VAT podróżnym (TAX FREE) – pojawi się możliwość sprzedaży towarów obywatelom Zjednoczonego Królestwa (podróżnym) w systemie TAX FREE (obywatele brytyjscy robiący zakupy w Polsce będą mogli odzyskać podatek VAT od towarów zakupionych na terytorium Polski i wywiezionych poza obszar UE; natomiast sprzedawca uczestniczący w polskim systemie TAX FREE będzie miał prawo do zastosowania stawki VAT 0% do opodatkowania sprzedaży dokonanej podróżnemu – po spełnieniu warunków wymienionych w ustawie o VAT).