Znowelizowane w 2023 r. przepisy ustawy o działalności leczniczej poszerzyły uprawnienia kierowników podmiotów leczniczych w zakresie stosowania monitoringu w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Pisaliśmy o tym w GP nr 96 z 2023 r., na str. 15, w artykule "Nowe przepisy w zakresie ochrony danych osobowych w placówkach medycznych".
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zaczęły wpływać skargi obywateli, zdaniem których przepisy te nadmiernie ingerują w prawo do prywatności i ochronę danych osobowych pacjentów. W piśmie do Minister Zdrowia z dnia 13 czerwca 2024 r. RPO wskazał, że wykorzystywanie monitoringu wizyjnego w podmiotach leczniczych trzeba uznać za istotną ingerencję w prawo do prywatności pacjenta. Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. W ocenie Rzecznika wskazane regulacje dopuszczające możliwość zastosowania monitoringu wizyjnego w każdym pomieszczeniu, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, wskazanym przez kierownika podmiotu leczniczego, budzą uzasadnione wątpliwości.
W odpowiedzi z dnia 3 lipca br. skierowanej do RPO Ministerstwo Zdrowia podtrzymało zasadność wprowadzonych rozwiązań. Wskazało, że monitoring wizyjny jest skutecznym środkiem zapewnienia pacjentom świadczeń udzielanych z należytą starannością. Zapewnia szeroko pojęte bezpieczeństwo farmakoterapii poprzez kontrolowanie prawidłowości przygotowania leków, a także pozwala niezwłocznie reagować personelowi medycznemu w sytuacjach nagłych. Monitoring wizyjny jest przydatny nie tylko w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, ale również w obserwacji i wychwyceniu niepokojących sygnałów oraz nieprawidłowości, jakie mogą wystąpić w funkcjonowaniu podmiotu leczniczego. Zwrócono też uwagę, że już przed omawianymi zmianami monitoring w podmiotach leczniczych mógł być stosowany. Kierownik placówki medycznej mógł samodzielnie zdecydować o obserwacji pomieszczeń ogólnodostępnych oraz pomieszczeń pobytu pacjentów lub w których udzielane są świadczenia zdrowotne, jeśli wynikało to z odrębnych przepisów. Znowelizowane przepisy nie wprowadziły nieznanych dotąd rozwiązań, zwiększają zaś wykorzystanie potencjału monitoringu do poprawy bezpieczeństwa pacjentów. Istotną zmianą jest natomiast umożliwienie kierownikowi podmiotu leczniczego – bez odrębnej podstawy prawnej – podjęcia decyzji o zastosowaniu monitoringu w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych.