Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 38 updof wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymywane przez emerytów, rencistów lub osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 4.500 zł.
Kwota ta została podwyższona z 3.000 zł po wejściu w życie 1 lipca 2022 r. ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265) i ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskiwanych od 1 stycznia 2022 r.
Na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 updof, od dochodów (przychodów) z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 updof, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% należności.
Z kolei na mocy art. 41 ust. 4 updof płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 1 updof, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof. Na tle powołanych przepisów pojawiły się wątpliwości, w jaki sposób podatnik (emeryt, rencista) może odzyskać podatek zryczałtowany, jeżeli został zapłacony przed zmianą przepisów od kwoty świadczenia powyżej 3.000 zł (nieprzekraczającej 4.500 zł)? Czy musi wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty do urzędu skarbowego, czy korekty podatku może dokonać płatnik tego podatku?
Do tego problemu odniosło się Ministerstwo Finansów w informacji z 25 lipca 2022 r. (ID informacji 501753) zamieszczonej na stronie https://eureka.mf.gov.pl.
Stwierdziło w niej, że ponieważ zryczałtowany podatek pobrany przez płatnika, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof, nie jest już wykazywany (rozliczany) przez podatnika w zeznaniu rocznym, uzasadniona wydaje się być możliwość wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty przez podatnika. Zgodnie bowiem z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.