Ministerstwo Finansów udzieliło 11 sierpnia 2023 r. odpowiedzi na interpelację poselską nr  43370 w sprawie sposobu naliczania podatku od nieruchomości właścicielom gruntów zajętych pod inwestycje Skarbu Państwa.

W odpowiedzi tej wyjaśniono, że: "(...) Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,

2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,

3) użytkownikami wieczystymi gruntów,

4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Osoba fizyczna będąca właścicielem nieruchomości, dopóki nie wyzbędzie się przysługującego jej prawa, czy to w drodze umownej, czy w inny sposób, jest podatnikiem podatku od nieruchomości, zobowiązanym do jego zapłaty, w terminach i wysokości wynikających z otrzymanej decyzji podatkowej. Obowiązek podatkowy w tym podatku wygasa bowiem z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek, tj. np. nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości.

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: upol) są normami prawa o charakterze ogólnym (generalnym) i w związku z tym nie przewidują odrębnych zasad w zakresie powstania/ustania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości w sytuacjach nabycia nieruchomości według procedury przewidzianej w przepisach ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Zgodnie z tą ustawą nieruchomości lub ich części objęte decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, stają się z mocy prawa:

1) własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2) własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości (ewidencji gruntów i budynków). Z ustawy nie wynika, aby wpis w księdze wieczystej miał charakter konstytutywny, tj. tworzący prawo. Tym samym jest to wpis deklaratoryjny, tzn. taki, który tylko potwierdza prawo istniejące.

Wobec powyższego z upływem miesiąca, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, tj. w którym ustały okoliczności uzasadniające obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, obowiązek podatkowy dotychczasowego właściciela nieruchomości wygasa i traci on status podatnika tego podatku. W terminie 14 od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, obowiązany jest on złożyć informację na podatek od nieruchomości. Wygaśnięcie obowiązku podatkowego jest podstawą dla organu podatkowego do zmiany decyzji, którą ustalono podatek.

Natomiast czas trwania procesu dokonywania wpisów w księgach wieczystych, jak również w ewidencji gruntów i budynków, w związku ze zmianami właścicielskimi w następstwie stosowania przepisów ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nie wpływa na obowiązek w podatku od nieruchomości.

Wobec powyższego nie przewiduje się zmian przepisów upol w tym zakresie.

Uprzejmie informuję ponadto, że kwestie związane z trwaniem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej należą do kompetencji Ministra Infrastruktury, który jest właściwy w sprawach dotyczących procedury realizacji publicznych inwestycji drogowych w oparciu o przepisy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Natomiast zagadnienia dotyczące prowadzenia ksiąg wieczystych i ewidencji gruntów i budynków, należą odpowiednio do Ministra Sprawiedliwości oraz Ministra Rozwoju i Technologii".