Ministerstwo Finansów udzieliło 2 sierpnia 2023 r. odpowiedzi na interpelację poselską nr 42802 w sprawie klasyfikacji ewidencyjnej i opodatkowania gruntów rolnych, na których zlokalizowane są wielkopowierzchniowe farmy fotowoltaiczne. Przedstawiono w niej wyjaśnienia w sprawach poruszonych w pkt 7 i 8 interpelacji, należących do kompetencji Ministra Finansów, tj.:

• Czy na cały teren farmy fotowoltaicznej, tj. teren ogrodzony, włącznie z pasami zieleni dookoła rzędów paneli słonecznych, należy nałożyć podatek od nieruchomości, nawet gdy pasy zieleni pozostają terenem biologicznie czynnym?
• Czy ustalenie wysokości podatku od nieruchomości przez właściwy organ powinno być poprzedzone pozyskaniem opinii biegłego specjalisty w celu ustalenia gruntu niezbędnego do prowadzenia działalności wytwarzania energii elektrycznej?

W odpowiedzi na powyższe pytania resort finansów wyjaśnił, że

"(...) Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza. Użytki rolne lub lasy zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Kluczowe dla wyjaśnienia tej kwestii jest rozumienie pojęcia "gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej", które jest już ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zgodnie z wyrokami NSA pod tym pojęciem należy rozumieć wykonywanie konkretnych czynności, działań na gruncie, powodujących dokonanie zamierzonych celów lub osiągnięcie konkretnego rezultatu, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z przesłanki tej nie wynika, aby na gruntach zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej nie mogła być prowadzona inna działalność, o ile specyfika prowadzonej działalności gospodarczej na to pozwala. W orzecznictwie podkreśla się również, że możliwość prowadzenia w ograniczonym zakresie działalności rolniczej na nieruchomości pozostaje bez wpływu na uznanie, że nastąpiło zajęcie jej na prowadzenie działalności gospodarczej, skoro zajęty teren jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania farmy fotowoltaicznej. Możliwość pobierania pożytków w postaci zbioru np. siana na gruncie zajętym na elektrownię fotowoltaiczną nie ma charakteru podstawowego, lecz uboczny. Nie ma to jednak wpływu na opodatkowanie takich gruntów podatkiem od nieruchomości, o ile są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej oraz jest to zasadniczy - gospodarczy cel ich wykorzystywania. Podobnie w orzeczeniu WSA w Gdańsku z 7.03.2023 r. wskazuje się, iż zarówno powierzchnia gruntu, na której znajdują się panele fotowoltaiczne, jak również infrastruktura towarzysząca, podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z zastosowaniem stawek właściwych dla prowadzenia działalności. Bez znaczenia jest fakt, że część gruntu przesłonięta panelami może być wykorzystana rolniczo.

W związku z powyższym uzasadniona jest interpretacja, zgodnie z którą cały ogrodzony teren zajęty na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej w postaci farmy fotowoltaicznej, obejmujący powierzchnię gruntu, na której znajdują się panele fotowoltaiczne, jak również infrastruktura towarzysząca oraz pasy zieleni pomiędzy jej elementami konstrukcyjnymi podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z zastosowaniem stawek właściwych dla gruntów związanych z prowadzeniem tej działalności w granicach objętych ogrodzeniem, w szczególności, gdy wolne przestrzenie ogrodzonej farmy fotowoltaicznej wynikają z konieczności zachowania norm technicznych lokalizacji jej poszczególnych elementów lub są niezbędne dla zapewnienia ich obsługi. Przemawia za tym fakt zajęcia gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej stanowiącej zasadniczy - gospodarczy cel jego wykorzystywania. Takie podejście nie stoi w sprzeczności z art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne stanowiącym, iż ewidencja gruntów i budynków stanowi podstawę wymiaru podatku od nieruchomości, ponieważ ewidencja zawiera informacje o przeznaczeniu gruntów, a brak w niej informacji o ich faktycznym wykorzystaniu, co wymaga działań weryfikacyjnych organu podatkowego celem ustalenia, czy grunt został zgłoszony do opodatkowania właściwym podatkiem i stawką.

Jeżeli jednak nieruchomość rolna jest wykorzystywana tylko częściowo do prowadzenia działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości tylko w tej części. Co do zasady nie jest wykluczone opodatkowanie nieruchomości rolnej podatkiem od nieruchomości w części zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej i podatkiem rolnym w odniesieniu do części nieruchomości niezajętej na prowadzenie działalności gospodarczej, a weryfikacja prawidłowości opodatkowania pozostaje w gestii samorządowych organów podatkowych.

Rada gminy stosownie do przyznanych jej ustawowych upoważnień w art. 5 u.p.o.l. może różnicować wysokość stawek podatku od nieruchomości uwzględniając m.in. rodzaj prowadzonej działalności.

Odnosząc się do pytania zawartego w pkt 8 interpelacji Minister Finansów wyjaśnia, iż zasady wymiaru i poboru podatku od nieruchomości są uregulowane w u.p.o.l., podczas gdy zasady postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i czynności sprawdzających są zawarte w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zgodnie z tymi regulacjami w toku postępowania podatkowego organy podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Ponadto zgodnie z art.125 §1 Ordynacji podatkowej organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Jeżeli dowody dostępne ze źródeł znanych organowi z urzędu lub ogólnodostępnych, takich jak: ewidencja gruntów i budynków, ewidencja podatkowa nieruchomości, deklaracje lub informacje podatkowe złożone przez podatnika na wzorach wymaganych przez przepisy, internet okażą się niewystarczające do ustalenia stanu faktycznego sprawy, organ podatkowy może także powołać biegłego, przeprowadzić oględziny lub wezwać świadków, bądź podatnika.

Dodatkowo ustawa Ordynacja podatkowa przyznaje prawo inicjatywy dowodowej podatnikowi. Zgodnie z art. 188 żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba, że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem.

Mając powyższe na uwadze Minister Finansów uznaje obecną regulację kwestii dopuszczenia dowodu z biegłego za optymalną, gdyż umożliwia powołanie biegłego zarówno z urzędu lub na wniosek strony w sytuacjach, gdy wyjaśnienie stanu faktycznego nie jest możliwe w oparciu o inne, dostępne organowi ze źródeł znanych z urzędu środki lub gdy nie są one wystarczające".