Naturalne, płynne białko jaj kurzych zostało zarejestrowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną jako produkt do spożycia i jest od wielu lat sprzedawane na polskim rynku branży kulturystycznej i fitness jako produkt wspomagający budowę masy mięśniowej. Kwestia zmiany stawki VAT (podwyższenia z 5% na 23%) na naturalne płynne białko jaj kurzych była przedmiotem interpelacji poselskiej nr 9628. W odpowiedzi z dnia 8 września 2020 r., nr PT1.054.32.2020.788 na tę interpelację wyjaśniono, że:

"(...) Ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzony został do przepisów ustawy o VAT nowy sposób identyfikowania towarów i usług na potrzeby opodatkowania VAT, polegający na odejściu od stosowania do ww. celów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz: - Nomenklatury scalonej (CN) lub Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w zakresie towarów, - aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług. Nowa matryca VAT oznacza nie tylko prostsze i przejrzyste przepisy ustawy o VAT w tym zakresie oraz pewność i odpowiednią ochronę w stosowaniu tych przepisów (wiążąca informacja stawkowa), co niewątpliwie znacząco ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej. Nowa matryca oznacza również w praktyce obniżenie stawek dla wielu towarów, w szczególności tzw. produktów pierwszej potrzeby. Przykładowo obniżono stawki dla owoców tropikalnych i cytrusowych (z 8% do 5%), pieczywa o dacie przydatności do spożycia przekraczającej 14 dni (z 8% do 5%), produktów dla dzieci – pieluszki, smoczki, foteliki samochodowe, żywność (z 8% do 5%), niektórych artykułów higienicznych (z 8% do 5%) itd. Znacząco poszerzył się katalog towarów objętych najniższą możliwą – w obecnie funkcjonujących regulacjach dotyczących VAT – stawką, czyli 5%. Koncepcja nowej matrycy stawek VAT jest oparta na wskazanych klasyfikacjach oraz na założeniu opodatkowania jedną stawką VAT całych (w miarę możliwości) działów towarowych CN, co w połączeniu z zupełnie inną budową i systematyką PKWiU oraz CN spowodowało, że zmiana stawek na niektóre towary – podwyższenie stawki dla danego towaru 1 Dz. U. poz. 1751 z późn. zm. 2 Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.) 2 lub obniżenie dla innego – była nieuniknionym efektem przyjętych przy konstruowaniu nowej matrycy VAT założeń. W obecnym kształcie matrycy stawek VAT stawką obniżoną nie są objęte albuminy klasyfikowane w CN 3502. Projekt matrycy VAT w trakcie procesu legislacyjnego był przedmiotem konsultacji – krąg podmiotów, do których został przesłany był bardzo szeroki, długi był również okres konsultacji – od 1 listopada do 16 grudnia 2018 r. W trakcie konsultacji, jak również na późniejszych etapach procesu legislacyjnego, nie wpłynęły uwagi podnoszące kwestię stawki VAT na albuminy. Odpowiadając na pytanie o możliwość zmiany klasyfikacji CN dla płynnego białka jaj kurzych, uprzejmie informuję, że płynne białko jaj kurzych nie może być klasyfikowane do pozycji CN 0408, jak jaja ptasie, ponieważ pozycja ta jest zarezerwowana tylko do całych jaj ptasich bez skorupek i żółtek jaj. Zgodnie z zasadami klasyfikacji taryfowej płynne białko jaj klasyfikowane jest zasadniczo do pozycji CN 3502 obejmującej, zgodnie z jej brzmieniem albuminy (włączając koncentraty dwu lub więcej białek serwatki, zawierające w przeliczeniu na suchą substancję więcej niż 80 % masy białka serwatki), albuminiany i pozostałe pochodne albumin. Zgodnie z Notami wyjaśniającymi do Systemu Zharmonizowanego (HS) do tej pozycji albuminy są białkami zwierzęcymi lub roślinnymi. Największe znaczenie mają białka zwierzęce, do których zalicza się albuminę białka jaja kurzego (owolbuminę) (...). Suszona albumina jaja klasyfikowana jest do podpozycji 3502 11, natomiast płynna albumina jaja – do podpozycji 3502 19. Natomiast do pozycji CN 0408, zgodnie z jej brzmieniem, klasyfikowane są jaja ptasie bez skorupek i żółtka jaj, świeże, suszone, gotowane na parze lub w wodzie, formowane, zamrożone lub inaczej zakonserwowane, nawet zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego. Pozycja ta obejmuje, zgodnie z Notami wyjaśniającymi do HS do tej pozycji, całe jaja bez skorupki oraz żółtka jaj wszystkich ptaków. Produkty objęte niniejszą pozycją mogą być świeże, suszone, gotowane na parze lub w wodzie, formowane (np. cylindryczne "długie jaja"), zamrożone lub konserwowane w inny sposób. Wszystkie te produkty są objęte niniejszą pozycją, nawet jeśli zawierają dodatek cukru lub innego środka słodzącego i niezależnie od ich przeznaczenia. Zgodnie z wykluczeniem d) zawartym w ww. Notach wyjaśniających, pozycja ta nie obejmuje, oddzielonego białka jaja (albuminy jaja), które klasyfikuje się do pozycji CN 3502. Zapewniam, że Ministerstwo Finansów na bieżąco monitoruje funkcjonowanie nowej matrycy VAT. Potrzeba jednak czasu, aby dokonać kompleksowego audytu oddziaływania nowej matrycy VAT, tak by móc dokonać rozważnych i właściwych korekt. Wydaje się, że połowa przyszłego roku będzie okresem na dokonanie podsumowania oddziaływania matrycy VAT i dokonywanie pewnych modyfikacji, jeśli okażą się uzasadnione. Odnosząc się do poruszonych w interpelacji oraz w pytaniach nr 1, 3 i 4 kwestii kondycji branży kulturystycznej i fitness oraz ewentualnych planów związanych ze zmianą obecnego zakresu stawek obniżonych VAT uprzejmie informuję, że bardzo trudna sytuacja realnego zagrożenia dla 3 zdrowia publicznego wobec bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się COVID-19 na całym świecie, jak również związane z tym problemy społeczne i gospodarcze, jest ogromnym wyzwaniem dla wielu branż. Podejmowanych jest zatem wiele inicjatyw mających nie tylko wzmocnić krajowy system opieki zdrowotnej i powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa, ale także mających złagodzić społeczno-gospodarcze skutki COVID-19. Wskazać należy, że działania z zakresu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym i społecznym związanym z epidemią COVID-19, w tym pomoc ze strony państwa dla polskiej gospodarki, dokonywane są kompleksowo w ramach pakietu rozwiązań systemowych składających się na tzw. tarczę antykryzysową. Z pomocy tej mogą również korzystać firmy z branży kulturystycznej i fitness. Pragnę przy tym zapewnić, że na bieżąco analizowane są różne scenariusze ewentualnych zmian w przepisach prawa mające na celu dalsze wspieranie przedsiębiorców. Nie są zatem wykluczone zmiany również w zakresie objętym interpelacją. (...)"