Począwszy od 1 stycznia 2024 r. osoby niepełnosprawne mogą występować do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności z wnioskiem o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, będącej podstawą do przyznania świadczenia wspierającego, którego celem jest udzielenie osobom niepełnosprawnym mającym potrzebę wsparcia pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób.
Na świadczenie wspierające mogą liczyć osoby, które:
- ukończyły 18 lat,
- są obywatelami Polski albo spełniającymi określone warunki cudzoziemcami,
- mieszkają w Polsce,
- otrzymały decyzję wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie, wynoszącym co do zasady od 70 do 100 punktów.
Kwestię tę reguluje rozdział 1 i 2 z uwzględnieniem art. 64 i art. 71 pkt 1 i 2 ustawy o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1429).
Wysokość świadczenia wspierającego wynosi odpowiedni procent renty socjalnej, zróżnicowany w zależności od określonego w decyzji wojewódzkiego zespołu poziomu potrzeby wsparcia.
Kwoty graniczne świadczenia wspierającego w styczniu i lutym 2024 r. wynoszą odpowiednio:
- najwyższa, odpowiadająca 220% renty socjalnej – 3.495 zł miesięcznie (tj. 1.588,44 zł × 220%),
- najniższa, odpowiadająca 40% renty socjalnej – 636 zł (tj. 1.588,44 zł × 40%),
po czym z dniem 1 marca 2024 r. ulegną one zwiększeniu, za sprawą corocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty socjalnej, stanowiącej bazę do naliczenia tego świadczenia.
O świadczenie wspierające mogą ubiegać się także osoby niepełnosprawne, których opiekunowie zrezygnowali z pracy, aby zapewnić im opiekę i z tego tytułu korzystają (nadal po 31 grudnia 2023 r., na podstawie art. 63 ustawy o świadczeniu wspierającym) z prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Warto jednak pamiętać, iż uzyskanie prawa do świadczenia wspierającego przez osobę niepełnosprawną pozbawi jej opiekunów prawa do ww. świadczeń opiekuńczych, których wysokość we wskazanym okresie wynosić będzie odpowiednio: 2.988 zł (kwota ta obowiązuje w całym 2024 r.) i 620 zł (może ulec zmianie z dniem 1 listopada 2024 r.). Co prawda nawet najniższe świadczenie wspierające jest wyższe od kwoty specjalnego zasiłku opiekuńczego, jednak w przypadku świadczenia pielęgnacyjnego tylko najwyższa kwota świadczenia wpierającego przekracza obowiązującą obecnie jego wysokość (patrz tabela). Po wydaniu przez wojewódzki zespół decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia dla danej osoby niepełnosprawnej, której opiekun korzysta ze świadczenia pielęgnacyjnego, przed złożeniem wniosku o świadczenie wspierające warto więc przeanalizować, czy przyznane jej punkty w skali potrzeby wsparcia pozwolą na uzyskanie tego świadczenia w wysokości przekraczającej wysokość świadczenia pielęgnacyjnego. W przeciwnym razie docelowo uzyskanie świadczenia wspierającego kosztem świadczenia pielęgnacyjnego okaże się niekorzystne dla rodziny osoby niepełnosprawnej.
Świadczenie wspierające | Świadczenia opiekuńcze | |||||
Poziom potrzeby wsparcia wyrażony w skali potrzeby wsparcia* | Miesięczna wysokość | świadczenie pielęgnacyjne | specjalny zasiłek opiekuńczy | |||
odpowiadająca | kwota** | |||||
od 95 do 100 punktów | 220% renty socjalnej | 3.495,00 zł | > | 2.988 zł | > | 620 zł |
od 90 do 94 punktów | 180% renty socjalnej | 2.860,00 zł | < | > | ||
od 85 do 89 punktów | 120% renty socjalnej | 1.907,00 zł | < | > | ||
od 80 do 84 punktów | 80% renty socjalnej | 1.271,00 zł | < | > | ||
od 75 do 79 punktów | 60% renty socjalnej | 954,00 zł | < | > | ||
od 70 do 74 punktów | 40% renty socjalnej | 636,00 zł | < | > |
* | Określony w decyzji wydanej przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. |
** | Po zaokrągleniu do pełnych złotych w górę. |