Naliczanie ulgi dla klasy średniej przez pracodawców po przekroczeniu rocznego limitu

Ulga dla klasy średniej w przypadku pracowników przysługuje za miesiące, w których pracownik uzyskał w danym zakładzie pracy przychody ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych) w wysokości wynoszącej od 5.701 zł do 11.141 zł. Pracodawca pomniejsza wówczas dochód pracownika o kwotę ww. ulgi w wysokości obliczonej według ustawowego wzoru. Stanowi o tym art. 32 ust. 2a ustawy o PDOF. W skali roku ulga ta będzie przysługiwała, jeśli ww. przychody będą mieściły się w przedziale od 68.412 zł do 133.692 zł.

W trakcie roku pracodawcy, przy obliczaniu zaliczek na podatek pracownikom, stosują ulgę dla klasy średniej z mocy ustawy (pracownik nie musi składać wniosku o jej stosowanie). Natomiast, w sytuacji gdy pracownik nie chce, aby pracodawca stosował ww. ulgę w ciągu roku, powinien złożyć mu stosowny wniosek w tej sprawie.

Ministerstwo Finansów w informacji z 20 stycznia 2022 r. zamieszczonej na swojej stronie internetowej wyjaśniło, że:

"(...) Ustalając prawo do ulgi za poszczególne miesiące, pracodawca powinien sprawdzić, czy suma wypłaconych pracownikowi przychodów z pracy na etacie nie przekracza maksymalnego limitu ulgi, czyli 133.692 zł. Po jego przekroczeniu pracodawca powinien przestać stosować ulgę dla klasy średniej u pracownika.

Sytuacja, w której pracodawca kontynuuje stosowanie ulgi dla klasy średniej, nie zważając na to, że przychód pracownika – liczony od początku roku – przekroczył wyznaczony limit, może być niekorzystna z punktu widzenia pracownika. W wielu przypadkach oznaczałoby to konieczność zwrotu kwoty ulgi w rocznym zeznaniu podatkowym. (...)".

Tak samo MF wyjaśniło w przewodniku dla pracodawcy dotyczącym ulgi dla klasy średniej (pisaliśmy o tym w Pomocniku do BI nr 4 z 1 lutego 2022 r., pt. "Polski Ład – zasady stosowania ulgi dla klasy średniej").

Należy jednak zauważyć, że przepisy nie nakazują "pilnowania" rocznego limitu przez pracodawcę. Zezwalają jedynie na zaniechanie stosowania ulgi po złożeniu przez pracownika stosownego wniosku. Czy zatem faktycznie pracodawca może sam zdecydować o zaniechaniu uwzględniania ulgi dla klasy średniej ze względu na przekroczenie limitu rocznego?

Na tak zadane pytanie MF w jednym z wyjaśnień stwierdziło, że płatnik kontroluje wyłącznie limity miesięczne. Limity roczne kontroluje podatnik poprzez składanie i wycofywanie wniosku o niepomniejszanie dochodów o kwotę ulgi dla klasy średniej. Zaliczki na podatek ze stosunku pracy są, co do zasady, ograniczone do zdarzeń, które występują w danym miesiącu, a nie narastająco, jak przy działalności gospodarczej. Płatnik nie jest więc zobowiązany do uwzględniania okoliczności, które wystąpiły w innym miesiącu niż miesiąc, w którym dokonywany jest pobór zaliczki. Przesądza o tym treść art. 32 ust. 2a ustawy o PDOF, w którym określone zostały miesięczne limity przychodów, które płatnik jest obowiązany uwzględnić dokonując wypłaty wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu.

Jak widać, to ostatnie stanowisko jest zgodne z przepisami. Nie wiadomo jednak, jak powinien postąpić pracodawca, skoro z wyjaśnień MF wynikają różne poglądy. Zapytaliśmy MF, jakie ostatecznie zajmuje stanowisko w tej sprawie. Do tematu tego powrócimy po uzyskaniu odpowiedzi.

Ulga dla rodzin 4+

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje tzw. ulga dla rodzin 4+. Została ona uregulowana w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PDOF. Ulga ta polega na zwolnieniu z PIT określonych przychodów podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej. Ulgą tą zostały objęte przychody ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych), umów zlecenia oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo IP Box, albo ryczałtem ewidencjonowanym).

MF odnosząc się do ww. ulgi, w informacji z 20 stycznia 2022 r., wyjaśniło:

"(...) Rodzice będą mogli skorzystać z ulgi za cały rok nawet wtedy, gdy czwarte dziecko pojawi się w rodzinie dopiero 31 grudnia. Dla potrzeb tej ulgi warunek posiadania czworga dzieci nie musi być bowiem spełniony przez cały rok, lecz w roku podatkowym (wystarczy dzień, tydzień, miesiąc). Jeżeli więc czwarte dziecko urodzi się np. 31 grudnia, to rodzice, po złożeniu rocznego zeznania PIT, dostaną zwrot całego zapłaconego w trakcie roku podatku od kwoty przychodów/dochodów do łącznej wysokości 231.056 zł ([85.528 zł + kwota wolna od podatku 30.000 zł] × 2 – przyp. red.).

Ulga za dany rok

Jeśli dziecko urodzi się w nowym roku podatkowym, np. 1 stycznia, to rodzice będą korzystać z ulgi w nowym roku podatkowym, również za cały rok, ale nie będą z niej korzystać za rok poprzedni. Polski Ład nie zmienił zasad i konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych. Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy.

Rodzice mają wybór

Rodzice mogą korzystać z ulgi w trakcie roku, przy obliczaniu zaliczek na podatek lub dopiero w zeznaniu podatkowym. Sami o tym decydują. Jeśli nie mają jednak pewności, czy ostatecznie spełnią warunki do ulgi (na przykład w związku z przekroczeniem limitu dochodów przez pełnoletnie, uczące się dziecko), mogą skorzystać z niej dopiero na etapie złożenia zeznania podatkowego."