Mały ZUS plus jest kierowany do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na niewielką skalę. Z preferencji tej może skorzystać przedsiębiorca, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Jeżeli przedsiębiorca rozpoczął, zakończył lub zawiesił prowadzenie działalności w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego, wskazany wyżej limit przychodu podlega wówczas proporcjonalnemu zmniejszeniu.

Przedsiębiorca, który korzystał z małego ZUS plus w 2021 r. i od 1 stycznia 2022 r. spełnia warunki do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w ramach tej preferencji, nie przekazuje do organu rentowego żadnych dokumentów zgłoszeniowych. Taka osoba jest już zgłoszona w ZUS z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia, tj. 05 90 X X. Ma jednak obowiązek przekazać za siebie za styczeń 2022 r. (oraz kolejne miesiące) druki rozliczeniowe do ZUS, tj. deklarację rozliczeniową ZUS DRA oraz jej cz. II (bądź imienny raport miesięczny ZUS RCA oraz jego cz. II – jeśli opłaca składki do ZUS także za inne osoby).

Inaczej jest w przypadku przedsiębiorcy, który w 2021 r. opłacał składki na ubezpieczenia społeczne na ogólnych zasadach, a od 1 stycznia 2022 r. spełnia warunki do korzystania z małego ZUS plus.

Organ rentowy na swojej stronie internetowej (www.zus.pl) w informacji zamieszczonej w dniu 3 stycznia 2022 r. przypomniał, co należy zrobić, aby od 1 stycznia 2022 r. móc skorzystać z tej preferencji. Czytamy w niej, że:

"(...) Jeśli chcesz skorzystać z "małego ZUS plus", a nie korzystałeś z tej ulgi w 2021 r., to zgłoś się do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo od 05 92.

Jeśli chcesz skorzystać z tej ulgi musisz złożyć w ZUS dokumenty:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli kontynuujesz prowadzenie działalności (...), a nie korzystałeś z "małego ZUS plus",
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynający się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać nie później niż w terminie:

• do 31 stycznia 2022 r., jeśli:
• w 2021 r. (co najmniej 60 dni) prowadziłeś działalność gospodarczą i nie korzystałeś z "małego ZUS plus",
• w styczniu 2022 r. rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności gospodarczej;
• 7 dni liczonych od dnia spełnienia warunków do korzystania z "małego ZUS plus", jeśli
• rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności gospodarczej po 24 stycznia 2022 r.,
• spełnisz warunki w innym miesiącu niż styczeń 2022 r.

Jeśli chcesz korzystać z "małego ZUS plus", oprócz dokumentów zgłoszeniowych, przekaż również dokumenty ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II.

Jeżeli korzystałeś z "małego ZUS plus" przez ostatnie 36 miesięcy kalendarzowych, tj. od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r., to nie masz już prawa do tej ulgi. Musisz opłacać składki w wysokości od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w poprzednim roku."

Natomiast w informacji z dnia 5 stycznia 2022 r. organ rentowy dodatkowo wskazał, że:

"(...) Będziesz korzystał z "małej działalności gospodarczej plus" później niż w styczniu 2022 r. powinieneś przekazać do ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z "małego ZUS plus" (np. zaprzestałeś wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli skończyłeś okres 24 miesięcy korzystania z "preferencyjnych składek",
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia, w którym będziesz spełniał warunki do korzystania z "małego ZUS plus" (np. skończyłeś okres "preferencyjnych składek" na ubezpieczenia społeczne w trakcie roku).

Ważne!

Niezgłoszenie się w terminie do ulgi oznacza rezygnację z niej. (...)

(...) Jak długo możesz korzystać z "małego ZUS plus"

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Ważne!

Jako miesiąc kalendarzowy przyjmij każdy miesiąc, w którym podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu co najmniej jeden dzień.

Jeśli korzystałeś z "małego ZUS" w 2019 r. lub w styczniu 2020 r. okres ten wlicza się zarówno do 36, jak i 60 miesięcy kalendarzowych.

(...) Jak ustalisz dochód z działalności gospodarczej

Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, korzystających z "małej działalności plus", podstawa wymiaru składek uzależniona jest od dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego.

Jeśli jesteś osobą, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się z podatku na zasadach ogólnych (podatek według skali albo podatek liniowy), to ustal wysokość dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej zgodnie z przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jeśli jesteś natomiast osobą, do której w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód z działalności gospodarczej (którym jest wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku) przez współczynnik 0,5.

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Podobnie, jeśli jesteś osobą, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód z działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) przez współczynnik 0,5.

Również w tym przypadku otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Ważne!

Jeżeli do kosztów uzyskania przychodu zaliczyłeś składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz osób z Tobą współpracujących, dolicz kwoty tych składek do rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

(...) Od jakiej kwoty będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne

W okresie, w którym będziesz korzystać z "małego ZUS plus" możesz w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od podstawy wymiaru ustalonej zgodnie z podanymi wcześniej zasadami bądź od kwoty wyższej.

Ważne!

Wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.

(...) Czy możesz zrezygnować z "małego ZUS plus"

Będziesz mógł zrezygnować z uprawnienia do ustalania podstawy wymiaru składek w zależności od wysokości dochodu, tj. do korzystania z "małej działalności plus".

Zrezygnować możesz w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa. Nie zgłoszenie się do niej w terminie też jest uznawane za rezygnację z "małego ZUS plus".

(...) Ważne!

Rezygnacja jest nieodwołalna. Oznacza to, że za miesiąc, w którym zrezygnujesz oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego będziesz opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. (...)"