Ministerstwo Finansów na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/finanse w zakładce Aktualności/Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe zamieściło "Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek", zwany dalej Przewodnikiem.
Objaśnienia w nim zawarte stanowią ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego i wydane są na podstawie 14a § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Zastosowanie się do nich powodować więc będzie objęcie zainteresowanego ochroną przewidzianą w przepisach podatkowych.
Celem Przewodnika jest przedstawienie prawidłowego rozumienia przepisów ustawy o CIT w zakresie opodatkowania ryczałtem dochodów spółek (tzw. estoński CIT). Ten sposób opodatkowania wiąże podstawę opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego. Wpływa to również na moment powstania obowiązku podatkowego. W związku z powyższym zasady opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek są odejściem od dotychczasowych zasad opodatkowania CIT. Co ważne ryczałt jest rozwiązaniem fakultatywnym. Oznacza to, że podatnik może, ale nie musi z niego skorzystać. Wybór tego modelu opodatkowania oznacza dla podatnika przystąpienie do systemu opartego na nowych zasadach opodatkowania, które w sposób istotny różnią się od reguł podstawowych.
W Przewodniku przedstawiono kluczowe kwestie związane z działaniem ryczałtu od dochodów spółek, m.in.:
- podmioty uprawnione do estońskiego CIT,
- warunki skorzystania z estońskiego CIT,
- zasady i przedmiot opodatkowania w reżimie estońskiego CIT,
- konsekwencje naruszenia warunków uprawniających do skorzystania z estońskiego CIT,
- obowiązki ewidencyjne i inne z zakresu prawa bilansowego.
W Przewodniku wskazano m.in.:
"(...) Zgodnie z art. 28d ustawy o CIT podatnik opodatkowany ryczałtem jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób, który zapewni prawidłowe określenie wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku. Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i na bieżąco. Zatem informacje z nich pochodzące powinny zapewnić ustalenie podstawy opodatkowania zgodnie z przepisami podatkowymi, tj. powinny umożliwiać uzyskanie informacji co do zysku (straty) netto, transakcji z podmiotami powiązanymi, wydatków podatnika, przejmowanych składników majątku, etc. Księgi rachunkowe powinny zapewnić także prawidłowy odczyt każdej podstawy opodatkowania, tj. oprócz zysku (straty) netto również transakcje np. z podmiotami powiązanymi, wydatki podatnika, przejmowane składniki majątku, przychody i koszty ponoszone przez oddziały spółki, w tym oddziały zagraniczne. Operacje gospodarcze powinny być właściwie udokumentowane zgodnie z rzeczywistym ich przebiegiem.
W zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych stosuje się przepisy ustawy o rachunkowości, w tym rozdziału 2 tej ustawy.
40. Podatnicy obowiązani są również zapewnić wyodrębnienie w kapitale własnym:
- kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych, które odniesiono na kapitały, a zostały wypracowane w latach opodatkowania ryczałtem, oraz
- kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem
Wyodrębnienie to podatnik i jego następca prawny są obowiązani kontynuować do roku wypłaty tych zysków lub pokrycia tych strat.
41. Rokiem podatkowym podatnika opodatkowanego ryczałtem jest rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono spółkę. Zmiana roku obrotowego nie powinna wpływać na prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania w ryczałcie (...)".
Więcej na ten temat w Zeszytach Metodycznych Rachunkowości