Ubezpieczeni niezdolni do pracy w pierwszej kolejności nabywają prawo do zasiłku chorobowego, a będący pracownikami do wynagrodzenia chorobowego. Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego mogą oni natomiast nabyć prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Przysługuje ono bowiem ubezpieczonemu, który po tym okresie jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przy czym jest ono należne przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy, ale mimo że jest niejako kontynuacją zasiłku chorobowego, przyznawane jest w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika ZUS w I instancji albo orzeczenie komisji lekarskiej w instancji odwoławczej.
O ile jednak dla celów obliczenia wysokości wynagrodzenia/zasiłku chorobowego ustalana jest podstawa wymiaru tej należności, to w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego już tak nie jest. Do celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego przyjmowana jest podstawa wymiaru zasiłku chorobowego. Przy tym może ona podlegać waloryzacji na zasadach określonych w art. 19 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (...), zwanej ustawą zasiłkową. W myśl tego przepisu, gdy pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w II kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w IV kwartale w stosunku do II kwartału ubiegłego roku kalendarzowego. Obowiązujący w danym kwartale omawiany wskaźnik waloryzacji ogłasza Prezes ZUS w Monitorze Polskim, w terminie do ostatniego dnia każdego kwartału kalendarzowego (patrz tabela).
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego, którego pierwszy dzień przyznanego okresu będzie przypadał w II kwartale 2025 r., a więc w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2025 r., zostanie zwiększona o 105,5%.
Trzeba przy tym pamiętać, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowana do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego:
- jest waloryzowana z urzędu przez płatnika zasiłku, a więc zarówno przez ZUS, jak i płatnika składek posiadającego uprawnienia płatnika zasiłku,
- podlega waloryzacji, jeśli wskaźnik obowiązujący na pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne przekracza 100%,
- w przypadku przyznania tej należności w kilku częściach, a więc na kolejno następujące po sobie okresy, waloryzowana jest tylko raz wskaźnikiem waloryzacji obowiązującym w pierwszym dniu pierwszego okresu, na który zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne.
Jeśli natomiast chodzi o wysokość świadczenia rehabilitacyjnego, to kwestie z tym związane reguluje m.in. art. 19 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Świadczenie rehabilitacyjne wynosi:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy oraz 75% tej podstawy za pozostały okres,
- 100% tej podstawy – jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży albo jest ono należne z ubezpieczenia wypadkowego.
w III kwartale 2024 r. | w IV kwartale 2024 r. | w I kwartale 2025 r. | w II kwartale 2025 r. |
113,2% | 106,6% | 100,2% | 105,5% |
Mon. Pol. Z 2024 r. poz. 376 | Mon. Pol. Z 2024 r. poz. 753 | Mon. Pol. Z 2024 r. poz. 985 | Mon. Pol. z 2025 r. poz. 161 |