Zasiłek macierzyński jest świadczeniem należnym z ubezpieczenia chorobowego ubezpieczonej/ubezpieczonemu, która/który w okresie tego ubezpieczenia albo w okresie urlopu wychowawczego:
- urodziła dziecko,
- przyjęła/przyjął na wychowanie dziecko w wieku do 14. roku życia i wystąpiła/wystąpił do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,
- przyjęła/przyjął na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10. roku życia,
a także, w określonych przez ustawodawcę przypadkach, ubezpieczonemu ojcu lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny.
Świadczenie to przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego, a od 19 marca 2025 r. także za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, wprowadzonego z tym dniem do obiegu prawnego za sprawą ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1871).
Z zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku, mogą skorzystać ubezpieczeni (matka albo ojciec wychowujący dziecko lub rodzice adopcyjni/zastępczy dziecka):
- w przypadku gdy dziecko urodziło się za wcześnie albo urodziło się o czasie, ale po urodzeniu wymaga(-ło) hospitalizacji, co zostanie potwierdzone stosownym zaświadczeniem wydanym przez szpital,
- w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio, w zależności od momentu (tygodnia ciąży) przyjścia na świat oraz/lub masy urodzeniowej dziecka, 15. lub 8. tygodnia po porodzie.
Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu, do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie, sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.
Natomiast w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, uwzględnieniu podlega waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, na wniosek złożony przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Co istotne, prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje także w przypadku, gdy dziecko urodziło się przed 19 marca 2025 r., jednak pod warunkiem, że:
- w dniu 19 marca 2025 r. rodzic/opiekun miał prawo do korzystania lub korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz
- wniosek o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego został/zostanie złożony najpóźniej w ostatnim dniu korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Przypomina o tym organ rentowy na swojej stronie internetowej www.zus.pl, jednocześnie informując o zaktualizowaniu wzorów wniosku o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenia płatnika składek (Z-3), dostępnych na stronie internetowej tego organu oraz na PUE/eZUS od 19 marca 2025 r.