Z dniem 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło z obowiązującej w II półroczu 2024 r. kwoty 4.300 zł do 4.666 zł. Tym samym zwiększeniu uległa również graniczna kwota zaległości składkowych, której przekroczenie skutkuje brakiem prawa do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, z obowiązującej do 31 grudnia 2024 r. kwoty 43,00 zł do 46,66 zł.
Określając zasady przyznawania prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, ustawodawca jednocześnie bowiem zastrzegł, iż nie przysługują one osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia lub członkom ich rodzin, w razie wystąpienia w dniu powstania prawa do świadczenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę, do czasu spłaty całości zadłużenia. Kwestie te regulują odpowiednio art. 2a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (...), zwanej ustawą zasiłkową, oraz art. 6 ust. 2–4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanej ustawą wypadkową, które ponadto zastrzegają, iż prawo do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego przedawnia się, jeżeli wspomniane zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.
Temat nieco rozwija ZUS w swoich komentarzach do ustawy zasiłkowej i ustawy wypadkowej, dostępnych na stronie www.zus.pl, precyzując, iż w przypadku gdy spłata całości ww. zadłużenia nastąpi w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do zasiłku lub świadczenia rehabilitacyjnego, wypadku przy pracy lub złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy z tego tytułu. Natomiast uregulowanie tych zaległości po upływie 6 miesięcy od dnia powstania wskazanych okoliczności skutkuje nabyciem prawo do zasiłku lub świadczenia rehabilitacyjnego jedynie od dnia spłaty całości zadłużenia i przedawnieniem prawa do świadczenia za okres przed tą datą.
Przy czym nie dotyczy to osób, które mają z ZUS zawartą umowę o odroczeniu płatności należności z tytułu składek i/lub rozłożeniu należności na raty oraz:
- opłacają należności z tytułu składek w terminach i w wysokości ustalonych w umowie oraz
- nie posiadają zadłużenia z tytułu należności z tytułu składek, nieobjętych umową.
W świetle art. 29 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uznaje się bowiem, że nie posiadają one zadłużenia z tytułu należności z tytułu składek, a tym samym mają prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.
Nowa, obowiązująca od 1 stycznia 2025 r. kwota graniczna zaległości składkowych, wynosząca 46,66 zł:
- będzie miała zastosowanie do osób, które nabyły/nabędą prawo do świadczenia, uległy/ulegną wypadkowi przy pracy lub złożyły/złożą wniosek o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej w 2025 r.,
- nie ma znaczenia dla osób, które nabyły prawo do świadczenia, uległy wypadkowi przy pracy lub złożyły wniosek o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, przed 1 stycznia 2025 r., tj. w okresie obowiązywania niższej kwoty granicznej zaległości składkowych.