Począwszy od 1 września 2024 r. nauczyciele będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, jeżeli spełnią łącznie następujące (takie same dla kobiet i mężczyzn) warunki:
- rozwiążą na swój wniosek stosunek pracy albo dojdzie do rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy we wskazanych przez ustawodawcę okolicznościach,
- udokumentują okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ustawy emerytalnej, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w okresie faktycznego wykonywania pracy na tych stanowiskach, z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
- faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku, rozpoczęli przed dniem 1 stycznia 1999 r.,
- nie będzie im przysługiwało prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela,
- wysokość tej emerytury nie będzie niższa niż kwota najniższej emerytury, o której mowa w ustawie emerytalnej.
Stanie się tak za sprawą ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1672), która do Karty Nauczyciela z dniem 1 września 2024 r. dodaje regulujący tę kwestię art. 88a.
Przy czym nie wszyscy nauczyciele spełniający wymagane warunki od razu będą mogli skorzystać z tych uprawnień. Ustawodawca zdecydował bowiem, w art. 93c dodanym z dniem 1 września 2024 r. do Karty Nauczyciela, o ich stopniowaniu w zależności od daty urodzenia nauczycieli. Otóż począwszy od 1 września 2024 r. na tę nową emeryturę nauczycielską będą mogli przejść nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r. Rok później będą mogli z niej skorzystać nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r., natomiast od 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.
Jak podkreśla ZUS na swojej stronie internetowej www.zus.pl, osoby, które będą uprawnione do nabycia prawa do nowej emerytury nauczycielskiej od 1 września 2024 r., tj. nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r., będą mogły złożyć wniosek o to świadczenie najwcześniej w sierpniu 2024 r., czyli miesiąc przed wejściem w życie przepisów – w przypadku złożenia wniosku wcześniej (tj. przed 1 sierpnia 2024 r.) zostanie wydana decyzja odmowna.
Natomiast osoby, które chciałyby świadczyć pracę na tej nowej emeryturze nauczycielskiej, muszą wziąć pod uwagę, iż prawo do niej:
- ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w ustawie emerytalnej, a więc po przekroczeniu obowiązujących limitów przychodu,
- ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, w przypadku podjęcia pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce organizacyjnej:
- w łącznym wymiarze wyższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć lub
- bez zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny.