Obowiązek prowadzenia w danym roku ksiąg rachunkowych mają m.in. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie, których wartość przychodów za rok poprzedni wynosi w walucie polskiej co najmniej równowartość 2.000.000 euro. Tak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości i art. 24a ust. 4 ustawy o pdof. Limit przychodów za 2023 r. decydujący o obowiązkowym zaprowadzeniu w wymienionych podmiotach pełnej księgowości w 2024 r. to 9.218.200 zł.
W sytuacji gdy podatnik prowadzący w 2023 r. podatkową księgę przychodów i rozchodów przekroczył limit przychodów za ten rok i przeszedł na księgi rachunkowe z dniem 1 stycznia 2024 r., to:
- zasadne jest, moim zdaniem, by osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych wpisane w CEIDG zaktualizowały informację o rodzaju prowadzonych ksiąg poprzez formularz CEIDG-1, mimo że z objaśnień do pkt 16 "Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych" CEIDG-1 wynika, że dotyczy on zawiadomienia o dobrowolnym wyborze prowadzenia ksiąg rachunkowych i to wtedy, gdy nie powiadomiono o tym w zeznaniu za 2024 r. – nie ma bowiem w CEIDG-1 odpowiedniej pozycji dla podatników obowiązkowo zakładających księgi rachunkowe; trzeba zauważyć, że osoby fizyczne "powiadomią" również urząd skarbowy o obowiązkowym prowadzeniu w 2024 r. ksiąg rachunkowych, składając sprawozdanie finansowe za ten rok (por. art. 45 ust. 5 ustawy o pdof), jednak spółki cywilne nie składają swojego rocznego sprawozdania do urzędu skarbowego,
- spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie złożą sprawozdanie finansowe za 2024 r. do KRS (por. art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości), a stamtąd trafią one do urzędu skarbowego, a więc również tym samym urząd posiądzie wiedzę o prowadzeniu przez nie ksiąg rachunkowych.
Jeżeli natomiast osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie prowadzące w 2023 r. podatkową księgę przychodów i rozchodów nie przekroczyły limitu przychodów 9.218.200 zł, lecz dobrowolnie przeszły na księgi rachunkowe z dniem 1 stycznia 2024 r., informację o tym powinny zawrzeć w zeznaniu rocznym składanym za 2024 r. odpowiednio te osoby lub wspólnicy wymienionych spółek (por. art. 24a ust. 5 ustawy o pdof). Jeśli tak będzie, podmioty zgłoszone w CEIDG (osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych) nie muszą aktualizować pkt 16 formularza CEIDG-1.
Z kolei w sytuacji, gdy wymienione podmioty prowadziły w 2023 r. księgi rachunkowe, a w 2024 r. mogą przejść na księgę podatkową, z racji nieprzekroczenia w 2023 r. limitu przychodów 9.218.200 zł, to:
- zasadne jest, by osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych objęte CEIDG zaktualizowały informację o rodzaju prowadzonych ksiąg poprzez formularz CEIDG-1 (nie wypełniając wcześniej zaznaczonego pola w pkt 16),
- spółki jawne osób fizycznych lub spółki partnerskie, które nie stosują zasad rachunkowości, mają obowiązek złożyć w KRS w terminie 6 miesięcy od dnia kończącego 2023 r. oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia sprawozdania finansowego za ten rok (por. art. 70a ustawy o rachunkowości).