Zgodnie z ustawą o VAT, podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT może korzystać ze zwolnienia z VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł. Jest to tzw. podmiotowe zwolnienie z VAT (patrz: art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT).

Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego powyższą wartość, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę. Aby wyliczyć wartość kwoty, która powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego, w sytuacji gdy podatnik rozpocznie działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, należy zastosować następujący wzór:

A = B × C/D

gdzie:

A   –  oznacza graniczną kwotę obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie powoduje utratę zwolnienia,

B   –  oznacza limit określony w art. 113 ust. 1, czyli 200.000 zł,

C   –  oznacza liczbę dni prowadzenia działalności, jaka pozostała do końca roku,

D  –  oznacza liczbę dni w roku podatkowym.

W praktyce zdarza się, że podatnicy rozpoczynają działalność gospodarczą, ale prowadzą ją sezonowo (np. w okresie od 1 czerwca do 31 lipca 2022 r., czyli przez 61 dni), a w pozostałym okresie roku działalność gospodarcza jest zawieszona zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zapytaliśmy Ministerstwo Finansów (dalej: MF), w jaki sposób w takim przypadku należy wyliczyć limit wartości sprzedaży uprawniający do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Nasuwa się bowiem pytanie, czy liczba dni prowadzenia działalności, jaka pozostała do końca roku (w ww. wzorze wartość oznaczona jako C), to okres prowadzenia działalności sezonowej (we wskazanym przykładzie 61 dni), czy też podatnik powinien przy wyliczaniu ww. limitu uwzględnić okres od dnia rozpoczęcia działalności sezonowej do końca roku (tj. do 31 grudnia 2022 r.). Wątpliwość dotyczyła także tego, czy przy wyliczaniu limitu uprawniającego do zwolnienia z VAT w przypadku działalności sezonowej ma znaczenie fakt, iż w pozostałym okresie roku działalność gospodarcza jest zawieszona zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W dniu 25 lipca 2022 r. MF udzieliło odpowiedzi, w której wskazano:

„(…) Zawieszenie działalności gospodarczej związane z czasowym zaprzestaniem dokonywania sprzedaży, np. w okresie wakacyjnym – nie ma wpływu na zmniejszenie kwoty limitu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia w podatku VAT.

Podatnikowi przysługuje pełny limit zwolnienia podmiotowego w VAT na cały rok podatkowy, gdy rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej, tj. wykonanie czynności określonej w art. 5 ustawy (o VAT – przyp. red.) miało miejsce przed rozpoczęciem tego roku podatkowego. Natomiast w przypadku, gdy czynność określona w art. 5 ustawy w ramach działalności sezonowej została wykonana po raz pierwszy w trakcie roku podatkowego, aby ustalić limit uprawniający do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, podatnik powinien posłużyć się wzorem: liczba dni pozostających do końca roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, czyli od 1 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. (jeżeli w tym dniu faktycznie podjęta została pierwsza czynność, związana z prowadzoną działalnością) x 200 tys. zł/liczba dni w roku. W momencie przekroczenia w trakcie roku podatkowego kwoty wyliczonej w ww. sposób, podatnik utraci prawo do zwolnienia podmiotowego.

(…) Podsumowując, zawieszenie działalności gospodarczej w ciągu roku nie spowoduje, że kwota limitu 200 tys. zł – wynikająca z art. 113 ust. 1 ustawy (o VAT – przyp. red.) – dająca prawo do zwolnienia od podatku VAT będzie liczona proporcjonalnie do okresu w jakim działalność nie będzie zawieszona. Okres zawieszenia działalności gospodarczej nie będzie miał wpływu na wysokość kwoty limitu uprawniającej do zwolnienia od podatku VAT, tj. kwota tego limitu będzie obowiązywać w pełnej wysokości, jeżeli podatnik w ciągu roku jedynie odwiesił działalność celem rozpoczęcia sprzedaży sezonowej (podkreśl. red.).”

MF podkreśliło także, że przepisy VAT przewidują również wyłączenia ze zwolnienia ze względu na charakter prowadzonej działalności gospodarczej. Jedno z takich wyłączeń dotyczy sprzedaży wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których sprzedaż jako pamiątki jest często dokonywana w sezonie turystycznym – sezonowo (pełny katalog wyłączeń zawiera art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).