Ilość wizyt z ostatnich 30 dni:
Podczas spisu z natury w magazynie stwierdzono różnice w postaci nadwyżki jednego towaru oraz niedoboru innego. Za przyczynę różnic przyjęto pomyłkę podczas rozchodu ze względu na ich podobieństwo. W związku z tym postanowiono dokonać w ramach rozliczenia kompensaty niedoboru nadwyżką. Czy takie rozliczenie jest dopuszczalne, a jeśli tak, to jak powinno przebiegać?
| Metoda rozliczenia różnicy inwentaryzacyjnej w oparciu o kompensatę niedoboru nadwyżką w opisanym przypadku wydaje się być dopuszczalna. Ewidencyjny sposób jej przeprowadzenia przedstawia przykład liczbowy. |
Ustalone podczas spisu z natury różnice inwentaryzacyjne stanowią niedobory lub nadwyżki ujmowane w księgach rachunkowych do czasu ich wyjaśnienia i rozliczenia na kontach rozrachunkowych w zespole 2. W praktyce oddzielnie ewidencjonowane są niedobory oraz oddzielnie nadwyżki. Ich rozliczenie powinno nastąpić w wynik okresu, którego dotyczą, stanowić należność albo podlegać skompensowaniu.
Na podstawie zatwierdzonego przez kierownika jednostki protokołu z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych, księgowy rozlicza je w księgach rachunkowych pod datą spisu, nie późniejszą niż ostatni dzień roku obrotowego, którego dotyczył spis z natury. Wykonanie tych czynności generalnie oznacza zakończenie prac inwentaryzacyjnych.
W jednostkach, których rok obrotowy jest rokiem kalendarzowym, czyli dniem bilansowym był 31 grudnia 2023 r., rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych za 2023 r. powinno nastąpić do 25 marca 2024 r.
Kompensata jest szczególnym sposobem rozliczenia niedoborów i nadwyżek. Jest ona dopuszczalna, jeżeli są spełnione jednocześnie następujące warunki:
a) niedobór i nadwyżka dotyczą podobnych asortymentów zapasów albo znajdują się w podobnych opakowaniach, co pozwala sądzić, że nastąpiła pomyłka przy ich wydawaniu lub przyjmowaniu,
b) niedobór i nadwyżka dotyczą zapasów powierzonych tej samej osobie odpowiedzialnej,
c) niedobór i nadwyżka zapasów zostały stwierdzone podczas tego samego spisu z natury.
Przy ustalaniu kwoty podlegającej kompensacie stosuje się zasadę mniejszej ilości i niższej ceny. Oznacza to, że jeżeli niedobór i nadwyżka różnią się co do ilości, wielkość niedoboru albo nadwyżki, ustala się biorąc pod uwagę mniejszą ilość. Jeżeli kompensowane składniki mają różne ceny, do wyceny kompensaty przyjmuje się cenę tego składnika, która jest niższa.
| Przykład Na podstawie inwentaryzacji magazynu jednostki prowadzącej ewidencję towarów, według cen zakupu, dokonano ustaleń przedstawionych w tabeli.
W wyniku przeprowadzonego przez komisję inwentaryzacyjną postępowania wyjaśniającego, kierownik jednostki nadwyżkę towaru "A" oraz niedoboru towaru "B", ze względu na podobieństwo asortymentu, postanowił skompensować stosując zasadę mniejszej ilości i niższej ceny. Rozliczenie kompensaty przedstawiało się następująco: 1) Nadwyżka towaru "A" o wartości 200 zł, tj. 40 kg w cenie 5 zł/kg; 2) Niedobór towaru "B" o wartości 350 zł, tj. 35 kg w cenie 10 zł/kg; 3) Wartość kompensaty ustalono: a) mniejszy był niedobór: 35 kg, b) niższa cena: 5 zł/kg, c) kwota kompensaty: 35 kg × 5 zł/kg = 175 zł. Nierozliczona (w wyniku kompensaty) część nadwyżki w kwocie 25 zł (tj. 200 zł - 175 zł) została ujęta w pozostałych przychodach operacyjnych, a nierozliczoną część niedoboru 175 zł (tj. 350 zł - 175 zł) obciążyła pozostałe koszty operacyjne. | |||||||||||||||||||
Dekretacja:
| Opis operacji: | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. Ustalenie różnic inwentaryzacyjnych - doprowadzenie stanu towarów w księgach do ich stanu zgodnego ze spisem: | |||
| a) nadwyżka towaru "A": | 200 zł | 33/1 | 24-1/1 |
| b) niedobór towaru "B": | 350 zł | 24-1/0 | 33/2 |
| 2. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych w ramach kompensaty nadwyżki towaru "A" i niedoboru towaru" B": | 175 zł | 24-1/1 | 24-1/0 |
| 3. Rozliczenie pozostałej (po kompensacie) części nadwyżki towaru "A": | 25 zł | 24-1/1 | 76-0 |
| 4. Rozliczenie pozostałej (po kompensacie) części niedoboru towaru "B": | 175 zł | 76-1 | 24-1/0 |
Księgowania:
