Ilość wizyt z ostatnich 30 dni:
W praktyce zdarza się, że sprzedawca opodatkuje transakcję w "tradycyjny" sposób (wystawi fakturę z VAT), podczas gdy powinien zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia. Błędne rozliczenie należy więc skorygować. W tej sytuacji sprzedawca niewątpliwie powinien wystawić fakturę korygującą. W tej fakturze skorygowana powinna zostać nienależnie wykazana kwota podatku (zmniejszenie kwoty podatku). Na ww. dokumencie należy także zamieścić adnotację "odwrotne obciążenie".
Pojawia się jednak wątpliwość, kiedy tę korektę faktury rozliczyć:
1) na bieżąco (w miesiącu wystawienia/otrzymania tej korekty, a u sprzedawcy - ewentualnie z uwzględnieniem daty uzyskania potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę), czy też
2) "wstecz" (w rozliczeniu za okres, w którym rozliczono pierwotną fakturę).
Dotychczas organy podatkowe uznawały pierwsze z ww. rozwiązań za prawidłowe. Z wyjaśnień Ministerstwa Finansów zawartych w broszurze informacyjnej pt. "Zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT obowiązujące od 1 lipca 2015 r." (broszura ta dostępna jest na stronie internetowej www.finanse.mf.gov.pl) wynika jednak, że prawidłowe jest drugie rozwiązanie.
1. Rozliczenie VAT przez sprzedawcę
W przypadku wystawienia faktury korygującej w związku z zastosowaniem błędnego sposobu rozliczenia VAT (zastosowania zasad ogólnych, zamiast odwrotnego obciążenia), kwota podatku należnego wynikająca z faktury pierwotnej ulega obniżeniu. Zasadą jest, że faktury zmniejszające kwotę podatku należnego (lub podstawę opodatkowania VAT) sprzedawca rozlicza w miesiącu (kwartale) otrzymania tej korekty przez nabywcę. Warunkiem uwzględnienia faktury korygującej w rozliczeniu VAT za ww. okres jest jednak, aby do terminu złożenia deklaracji za ten okres podatnik posiadał potwierdzenie odbioru korekty przez nabywcę. Jeżeli podatnik uzyska to potwierdzenie po upływie ww. terminu, skutki tej korekty powinien uwzględnić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym to potwierdzenie uzyskał.
UWAGA!Uzyskanie potwierdzenia odbioru korekty nie jest jednak konieczne m.in. w sytuacji udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej, gdy z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.
Powyższe wynika z art. 29a ust. 13 i ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT.
Dotychczas organy podatkowe uznawały, że także w sytuacji, gdy następuje zmiana sposobu rozliczenia VAT (z zasad ogólnych na odwrotne obciążenie), sprzedawca, aby obniżyć VAT należny, musi generalnie uzyskać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę.
Korektę tę powinien natomiast rozliczyć na bieżąco (w uproszczeniu - w miesiącu/kwartale uzyskania ww. potwierdzenia). Takie stanowisko zaprezentował przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 29 stycznia 2015 r., nr IPTPP4/443-817/14-2/MK.
Inaczej natomiast wyjaśniło Ministerstwo Finansów w przytoczonej już broszurze informacyjnej. Wynika z niej, że jeżeli sprzedawca opodatkował dostawę towaru w "tradycyjny" sposób, zamiast zastosować odwrotne obciążenie, korekta rozliczenia powinna być dokonana "wstecz", tj. w miesiącu (kwartale), w którym została rozliczona faktura pierwotna. Ministerstwo Finansów wyjaśniło również, że w tej sytuacji uzyskanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę nie jest konieczne. Ten sposób rozliczenia może w niektórych okolicznościach zobowiązać do złożenia korekty deklaracji VAT. Jeżeli korekta dotyczy dostaw dokonanych od 1 lipca 2015 r., sprzedawca powinien również pamiętać o złożeniu informacji podsumowującej w obrocie krajowym (ewentualnie - korekty tej informacji).
| Przykład W lipcu 2015 r. podatnik sprzedał towar wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Zamiast zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia, przez pomyłkę opodatkował sprzedaż w tradycyjny sposób (wystawił więc fakturę z VAT) i wykazał tę dostawę w deklaracji VAT za lipiec 2015 r. W maju br. podatnik zorientował się, że transakcja została rozliczona nieprawidłowo. Wystawił więc fakturę korygującą, w której skorygował nienależnie wykazaną kwotę podatku. Na korekcie tej podatnik zamieścił adnotację "odwrotne obciążenie". Postępując zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, podatnik powinien skorygować nieprawidłowe rozliczenie "wstecz" (czyli w miesiącu rozliczenia faktury pierwotnej - tu: w lipcu 2015 r.). Podatnik powinien więc złożyć korektę deklaracji VAT za lipiec 2015 r., zmniejszając w niej wartość dostaw towarów rozliczonych na zasadach ogólnych, zwiększając jednocześnie wartość dostaw rozliczanych w ramach odwrotnego obciążenia. Wraz z korektą deklaracji podatnik powinien złożyć również informację podsumowującą w obrocie krajowym, wskazując w niej nabywcę i wartość zrealizowanej dostawy objętej odwrotnym obciążeniem. |
2. Rozliczenie VAT przez nabywcę
Jeżeli transakcja została opodatkowana przez sprzedawcę w "tradycyjny" sposób, a powinna być rozliczona w ramach odwrotnego obciążenia, u nabywcy VAT wynikający z faktury pierwotnej nie podlega odliczeniu. Jak bowiem wynika z art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do odliczenia VAT faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których na fakturze nie wykazuje się kwoty podatku (w części dotyczącej tych czynności).
Błędne opodatkowanie transakcji przez sprzedawcę nie zwalniało jednak nabywcy z obowiązku rozliczenia VAT (w ramach odwrotnego obciążenia). Nabywca powinien zatem wykazać zarówno VAT należny, jak i naliczony podlegający odliczeniu (zakładamy, że zakup związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych). Jeżeli tego nie zrobił, powinien skorygować deklarację VAT za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od ww. transakcji (generalnie za miesiąc dokonania zakupu i wystawienia faktury przez kontrahenta). Organy podatkowe dotychczas wyjaśniały, że w tej sytuacji nabywca, ustalając kwotę VAT należnego (i naliczonego), za podstawę opodatkowania VAT powinien przyjąć kwotę brutto wykazaną w fakturze pierwotnej. Natomiast fakturę korygującą powinien on rozliczyć na bieżąco, w miesiącu otrzymania tej korekty. Tak wynika z interpretacji indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 23 marca 2015 r., nr IPTPP1/443-879/14-4/MW i Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2014 r., nr IBPP1/443-926/14/LSz.
Odmienne stanowisko zaprezentowało jednak Ministerstwo Finansów w przytoczonej na wstępie broszurze. Wynika z niej, że błędne rozliczenie nabywca powinien skorygować wstecz. Przyjmując wyjaśnienia Ministerstwa Finansów i dane z ww. przykładu, nabywca powinien:
1) rozliczyć podatek należny od dostawy (rozliczonej błędnie na zasadach ogólnych) w deklaracji za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy (tj. w deklaracji za lipiec 2015 r.),
2) jeśli z faktury pierwotnej nabywca w lipcu 2015 r.:
- odliczył VAT naliczony - nie musi korygować tego odliczenia w związku z otrzymaną od sprzedawcy fakturą korygującą, pod warunkiem, że w deklaracji za lipiec 2015 r. uwzględni podatek należny z tytułu dostawy objętej odwrotnym obciążeniem,
- nie odliczył VAT naliczonego - ma prawo do odliczenia podatku od tej transakcji (objętej odwrotnym obciążeniem) w deklaracji za miesiąc, w którym rozliczy podatek należny od tej dostawy (za lipiec 2015 r.).
Podsumowując:
Zarówno interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektorów Izb Skarbowych, jak i wyjaśnienia zawarte w broszurze Ministerstwa Finansów, nie stanowią powszechnie obowiązującego prawa. Można jedynie się spodziewać, że w przyszłości organy podatkowe będą wydawały interpretacje zgodne z wyjaśnieniami zawartymi ww. broszurze. Na dzień dzisiejszy bezpieczniej jest zatem rozliczać korekty faktur wystawiane w związku z błędnym opodatkowaniem transakcji (zasady ogólne, zamiast odwrotne obciążenie) wstecz. W razie ewentualnego sporu z organem podatkowym warto powołać się na wyjaśnienia MF zawarte w ww. broszurze.
