Kwestię wyceny - dla celów VAT - faktur korygujących wystawionych w walucie obcej reguluje art. 31b ustawy o VAT. Wprawdzie przepis ten odnosi się generalnie do wyceny dokonywanej przez sprzedawcę, niemniej jednak w praktyce może być on stosowany odpowiednio przez nabywcę.
Należy mieć przy tym na uwadze, że na fakturze kwoty podatku wykazuje się w złotych (o ile kwota VAT występuje). Tak wynika z art. 106e ust. 11 ustawy o VAT. Dotyczy to także faktur korygujących.
Wycena faktury korygującej przez sprzedawcę
Odnosząc się do wyceny przez sprzedawcę faktury korygującej, wystawionej w walucie obcej, należy wskazać, że ustawodawca przewidział nieco odmienne zasady w zakresie wyceny faktur korygujących "zwykłych" i zbiorczych.
• "Zwykła" faktura korygująca w walucie obcej
W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone w walucie obcej uległy zmianie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu danej waluty obcej przyjętego do przeliczenia kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania przed jej zmianą (art. 31b ust. 1 ustawy o VAT). To oznacza, że jeśli podatnik wystawi fakturę korygującą w walucie obcej, to wycenia ją według kursu "pierwotnego", tj. kursu, jaki zastosował do wyceny faktury "pierwotnej" (tj. faktury, której korekta dotyczy). Co istotne, nie ma tu znaczenia przyczyna wystawienia faktury korygującej (udzielony rabat, błąd na fakturze pierwotnej itd.). Bez znaczenia pozostaje tu także to, czy mamy do czynienia z korektą "in plus" czy "in minus".
Przykład W dniu 20 grudnia 2024 r. spółka dokonała dostawy towarów na rzecz kontrahenta krajowego, dokumentując ten fakt fakturą wystawioną w walucie obcej (euro). Kontrahent dokonał zapłaty za ww. towar na początku stycznia 2025 r. Obowiązek podatkowy w VAT z tytułu ww. transakcji powstał 20 grudnia 2024 r., w związku z czym do wyceny faktury "pierwotnej" spółka zastosowała średni kurs NBP z 19 grudnia 2024 r. (tj. z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego). W dniu 12 lutego 2025 r. do ww. faktury spółka wystawiła fakturę korygującą w walucie obcej, w związku z udzielonym rabatem (korekta "in minus"). Do wyceny faktury korygującej w walucie obcej spółka powinna zastosować ten sam kurs waluty obcej, jaki przyjęła do wyceny faktury "pierwotnej", tj. średni kurs NBP z 19 grudnia 2024 r. |
Wspomnijmy, że podobnie byłoby, gdyby przyczyną wystawienia faktury korygującej był np. błąd na fakturze pierwotnej zarówno powodujący korektę "in minus", jak i "in plus".
• Zbiorcza faktura korygująca w walucie obcej
W przypadku zbiorczych faktur korygujących wystawionych w walucie obcej, mogą być stosowane inne zasady wyceny niż w przypadku "zwykłych" faktur korygujących.
W przypadku bowiem zbiorczych faktur korygujących w walucie obcej - wystawionych w związku z udzieleniem opustu lub obniżki ceny (tj. rabatu) za dany okres - ustawodawca wskazał (w art. 31b ust. 2 ustawy o VAT), że takie korekty mogą być przeliczane na złote według:
1) kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej albo
2) ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny (EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
Zatem do wyceny ww. zbiorczej faktury korygującej (wystawionej w walucie obcej) można zastosować jeden "nowy" kurs waluty obcej dla wszystkich transakcji "objętych" korektą i w takim przypadku nie stosuje się tu kursu "pierwotnego", tj. kursu, po jakim wyceniono pierwotnie korygowane transakcje.
Co istotne, ww. sposób wyceny zbiorczych faktur korygujących nie jest obowiązkiem podatnika, lecz jego prawem. Można zatem stosować podobne zasady, jak przy "zwykłych" fakturach korygujących.
Przykład W dniu 14 lutego 2025 r. spółka udzieliła rabatu do sprzedaży towarów dokonanej w okresie listopad - grudzień 2024 r. i fakt ten udokumentowała zbiorczą fakturę korygującą w walucie obcej, wystawioną również 14 lutego 2025 r. W tej sytuacji do wyceny zbiorczej faktury korygującej w walucie obcej spółka może zastosować średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej, tj. z 13 lutego br. (lub odpowiedni kurs EBC). |
• Wycena faktury korygującej według przepisów o podatku dochodowym
Dla celów VAT podstawa opodatkowania (określona w walucie obcej) może też być przeliczana przez podatnika na złote zgodnie z zasadami przeliczania przychodu określonego w walucie obcej, wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, obowiązującymi tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji (art. 31a ust. 2a-2d ustawy o VAT). W sytuacji gdy podatnik (sprzedawca) stosuje taki sposób wyceny, wówczas do wyceny faktury korygującej wystawionej w walucie obcej także powinien stosować zasady przyjęte do wyceny korekty przychodu w walucie obcej dla celów CIT/PIT, czyli kurs historyczny.
Wycena faktury korygującej przez nabywcę
Jak już wskazano, przedstawione wyżej zasady wyceny faktur korygujących w walucie obcej, zawarte w ustawie o VAT, odnoszą się generalnie do wyceny dokonywanej przez sprzedawcę, jednak w praktyce może być on stosowany odpowiednio przez nabywcę do wyceny faktury korygującej w walucie obcej (poza zasadami stosowanymi do wyceny przychodu dla celów podatku dochodowego). To oznacza, że do wyceny faktury korygującej w walucie obcej nabywcy mogą stosować:
- w przypadku "zwykłych" faktur korygujących - kurs "pierwotny (historyczny), tj. kurs, po jakim pierwotnie wyceniono korygowaną transakcję,
- w przypadku zbiorczych faktur korygujących dotyczących opustów lub obniżek cen za dany okres - ww. kurs "pierwotny" lub średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia tej faktury korygującej (albo odpowiedni kurs wymiany opublikowany przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej).
Zaznaczamy, że ww. wyceny nabywca dokonuje w odniesieniu do kwoty netto. Nabywcy nie wyceniają natomiast kwoty VAT, gdyż kwota tego podatku powinna być wykazana na fakturach, w tym korygujących w walucie krajowej (jeżeli kwota VAT występuje).
Wycena faktury korygującej w przypadku zakupów od podmiotu zagranicznego
Przedstawione wyżej zasady wyceny faktur korygujących w walucie obcej mają zastosowanie odpowiednio także w odniesieniu do transakcji z podmiotami zagranicznymi. Przy czym ustawodawca odniósł się w sposób szczególny do wyceny faktur korygujących dotyczących WNT czy importu usług - w przypadku gdy nabywcy udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie, udokumentowanych tzw. zbiorczą fakturą korygującą. W tym przypadku polski nabywca może zastosować średni kurs NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury albo odpowiedni kurs EBC (zob. art. 31b ust. 3 ustawy o VAT).
A zatem przykładowo, w przypadku faktur korygujących w walucie obcej:
- "in plus" wystawionych przez zagranicznego kontrahenta, np. w związku ze zmianą ("in plus") ceny towaru/usługi - do wyceny ww. korekt nabywca stosuje kurs "pierwotny", tj. kurs po jakim wyceniono pierwotnie korygowaną transakcję,
- "in minus", np. w związku z udzieleniem w danym okresie rabatów do WNT czy importu usług, udokumentowanych przez kontrahenta zagranicznego zbiorczą fakturą korygującą - do wyceny korekt nabywca stosuje ww. kurs "pierwotny" lub może zastosować średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej (odpowiedni kurs EBC).