Zakres zmian wprowadzonych do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Podatek od nieruchomości jest jednym z podatków lokalnych, którego zasady ustalania i uiszczania określa ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70 ze zm.). Z dniem 1 stycznia 2025 r. zmiany w tej ustawie wprowadziła m.in. ustawa z dnia 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1757), zwana dalej ustawą zmieniającą.

Przedmiot opodatkowania oraz podmioty zobowiązane do zapłaty podatku
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obowiązkowi temu nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej (por. art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Podatnikami podatku od nieruchomości, na podstawie art. 3 ust. 1 ww. ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
3) użytkownikami wieczystymi gruntów,
4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
b) jest bez tytułu prawnego.
Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach (por. art. 3 ust. 4 ww. ustawy).
Obowiązki i terminy płatności podatku
Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (por. art. 6 ust. 1 ww. ustawy). Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, wówczas obowiązek ten powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.
Zwracamy uwagę, że obowiązki w zakresie podatku od nieruchomości różnią się w odniesieniu do osób fizycznych i osób prawnych oraz pozostałych jednostek. Różnice te przedstawiono w tabeli.
Wybrane regulacje ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dotyczące podatku od nieruchomości w zależności od formy prawnej jednostki | |
Osoby fizyczne | Osoby prawne, jednostki organizacyjne i spółki nieposiadające osobowości prawnej |
Podatnicy podatku od nieruchomości są obowiązani składać organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru | |
Informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od dnia zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania (por. art. 6 ust. 6 ww. ustawy) | Deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, w terminie do dnia 31 stycznia, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku (por. art. 6 ust. 9 pkt 1 ww. ustawy) |
Podatek od nieruchomości na rok podatkowy ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego (por. art. 6 ust. 7 ww. ustawy) | Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, należy odpowiednio skorygować deklaracje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia (por. art. 6 ust. 9 pkt 2 ww. ustawy). Obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości wpłaca się (bez wezwania) na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15. każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia (por. art. 6 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy) |
Osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne, jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową (por. art. 6 ust. 11 ww. ustawy) | |
W przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty (por. art. 6 ust. 11a ww. ustawy) |
Zwracamy uwagę, że na podstawie art. 6 ustawy zmieniającej wprowadzono możliwość wydłużenia terminu na składanie deklaracji na podatek od nieruchomości w 2025 r. do dnia 31 marca 2025 r. Regulacja ta dotyczy wyłącznie osób prawnych, jednostek organizacyjnych oraz spółek niemających osobowości prawnej, pod warunkiem:
1) złożenia do właściwego organu podatkowego w terminie do dnia 31 stycznia 2025 r. pisemnego zawiadomienia o skorzystaniu z tego uprawnienia,
2) wpłacenia, bez wezwania organu podatkowego, na rachunek właściwej gminy miesięcznych rat podatku od nieruchomości:
a) za styczeń - w terminie do dnia 31 stycznia 2025 r.,
b) za luty - w terminie do dnia 15 lutego 2025 r.,
c) za marzec - w terminie do dnia 15 marca 2025 r.
Wysokość rat za każdy z miesięcy powinna zostać skalkulowana w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 r.
Jeśli jednostka skorzystała z tego uprawnienia, to w przypadku gdy uiszczone raty okażą się niższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały uiszczone, to brakująca kwota podatku pozostała do zapłaty podlega, bez wezwania organu podatkowego, wpłacie na rachunek właściwej gminy w terminie do dnia 31 marca 2025 r. Kwota wpłacona w tym terminie nie stanowi zaległości podatkowej w rozumieniu ustawy Ordynacja podatkowa. Jeżeli uiszczone raty są wyższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały uiszczone, to kwota powstałej różnicy nie stanowi nadpłaty w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, a do jej zaliczenia lub zwrotu stosuje się art. 76 tej ustawy. Co oznacza, że może być zaliczona na poczet zaległości podatkowych, przyszłych zobowiązań lub zwrócona podatnikowi.