Podmioty zobowiązane do raportowania ESG

ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) to niefinansowe kryteria, odnoszące się do zarządzania przedsiębiorstwem, mające na celu zrównoważony rozwój firmy. Rozwój ten ma się odbyć z uwzględnieniem trzech aspektów, a mianowicie: środowiska (E), społeczeństwa (S) i ładu korporacyjnego (G).

Przepisy ustawy o rachunkowości dotyczące sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, nakazujące raportowanie na temat ww. elementów, mają zastosowanie do:

1) spółek kapitałowych,

2) spółek komandytowo-akcyjnych,

3) spółek jawnych albo komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej,

4) zakładów ubezpieczeń,

5) zakładów reasekuracji,

6) banków krajowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe.

Przepisy nie mają natomiast zastosowania do otwartych, zamkniętych i specjalistycznych funduszy inwestycyjnych, a także do alternatywnych spółek inwestycyjnych, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Obowiązek raportowania ESG nie dotyczy jednak wszystkich wskazanych podmiotów. Zakres podmiotowy regulacji dookreśla bowiem art. 63r ust. 1 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że:

1) jednostka mała i jednostka średnia będące emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz

2) jednostka duża

są obowiązane do przedstawienia w wyodrębnionej części sprawozdania z działalności informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu jednostki na kwestie zrównoważonego rozwoju oraz do zrozumienia, w jaki sposób kwestie zrównoważonego rozwoju wpływają na rozwój, wyniki i sytuację jednostki. Przypominamy, że definicje jednostki małej, jednostki średniej i jednostki dużej od 1 stycznia 2025 r. zawiera odpowiednio art. 3 ust. 1 pkt 1b, art. 3 ust. 1 pkt 1c i art. 3 ust. 1 pkt 1d ustawy o rachunkowości. Wartości graniczne dla jednostki małej zostały względem roku ubiegłego zmienione (podwyższone o 25%), natomiast jednostki średnie i duże są nowo powołanymi kategoriami wielkościowymi.

Z treści art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1863) wynika, że przepisy rozdziału 6c ustawy o rachunkowości mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej sporządzanej za rok obrotowy rozpoczynający się:

1) po dniu 31 grudnia 2023 r. - w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49b ust. 1 i art. 55 ust. 2b ustawy o rachunkowości, przy czym wskazane w tych przepisach suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego i przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy wynoszą odpowiednio:

a) 110.000.000 zł i 220.000.000 zł - w przypadku, o którym mowa w art. 49b ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości,

b) 132.000.000 zł i 264.000.000 zł - w przypadku, o którym mowa w art. 55 ust. 2b pkt 3 lit. b tiret drugie ustawy o rachunkowości;

2) po dniu 31 grudnia 2024 r. - w przypadku jednostek dużych i jednostek dominujących dużej grupy, innych niż określone w pkt 1, oraz Banku Gospodarstwa Krajowego;

3) po dniu 31 grudnia 2025 r. - w przypadku:

a) jednostek średnich będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG,

b) jednostek małych będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG

- przy czym jednostki z pkt 3 lit. a) i lit. b) mogą nie sporządzać sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w rozumieniu przepisów rozdziału 6c ustawy o rachunkowości, za lata obrotowe rozpoczynające się przed dniem 1 stycznia 2028 r., pod warunkiem przedstawienia w sprawozdaniu z działalności powodów niesporządzenia tej sprawozdawczości,

c) małych i niezłożonych instytucji określonych w art. 4 ust. 1 pkt 145 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 2013 r. ze zm.), pod warunkiem że są:

• jednostką dużą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1d ustawy o rachunkowości albo
• jednostką małą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1b ustawy o rachunkowości, będącą emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG, albo
• jednostką średnią w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1c ustawy o rachunkowości, będącą emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG,

d) wewnętrznych zakładów ubezpieczeń w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 53a ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz wewnętrznych zakładów reasekuracji w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 53b tej ustawy, pod warunkiem że są:

• jednostką dużą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1d ustawy o rachunkowości albo
• jednostką małą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1b ustawy o rachunkowości, będącą emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG, albo
• jednostką średnią w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1c ustawy o rachunkowości, będącą emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG,

4) po dniu 31 grudnia 2027 r. - w przypadku jednostek zależnych lub oddziałów, o których mowa w art. 63zd ustawy o rachunkowości.

Niektóre jednostki należące do grup kapitałowych i mające tam status jednostek zależnych będą zwolnione z obowiązku raportowania zrównoważonego rozwoju na warunkach wskazanych w art. 63u ustawy o rachunkowości (w odniesieniu do jednostek zależnych od jednostki dominującej z EOG) albo art. 63v tej ustawy (przy jednostce dominującej spoza tego obszaru). Warunkiem stosowania tych zwolnień jest w szczególności odpowiedni zakres informacji podanych w sprawozdawczości grupy kapitałowej sporządzanej przez jednostki wyższego szczebla.